Περιπτερούχοι: Σοκ στην αγορά των τσιγάρων

Ευθεία παρέμβαση στην εφοδιαστική αλυσίδα των καπνικών προϊόντων επιχειρεί με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο ο υπουργός οικονομίας κ. Γ. Παπακωνταντίνου αφού καθορίζει με σχετική διάταξη τα περιθώρια κέρδους των χονδρεμπόρων και των περιπτερούχων. Πρόκειται για διάταξη που είχε καταργήσει ο κ. Στέφανος Μάνος το 1992 σε μια προσπάθεια αυτορύθμισης της συγκεκριμένης αγοράς.
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη που συμπεριλαμβάνεται στο υπό ψήφιση φορολογικό νομοσχέδιο «Το κατώτατο όριο προμήθειας των εμπόρων χονδρικής και λιανικής πώλησης των καπνοβιομηχανικών προϊόντων ορίζεται στο 8,3% και 31,3% αντίστοιχα επί της τιμής λιανικής τους προ φόρων. Η ισχύς της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου αρχίζει από 1/1/2011».
Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, η παρέμβαση αυτή «κλείνει» τα δύο επαγγέλματα σε αντίθεση με τις επιταγές της τρόικας αλλά και της κοινωνίας για απελευθέρωση μιας σειράςεπαγγελμάτων. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του κ. Στ. Μάνου στο Βήμα FM: «η διάταξη δεν είναι μόνο αντίθετη με την εκφρασμένη πολιτική της κυβέρνησης αλλά αντιβαίνει και το κοινοτικό δίκαιο πρέπει να αποσυρθεί. Πρέπει ο υπουργός να αναζητήσει τον κρατικό παράγοντα που φύτεψε τη διάταξη στο νομοσχέδιο και να τον τιμωρήσει παραδειγματικά». Επίσης, δεν λύνει επί της ουσίας το πρόβλημα με τα καπνικά προϊόντα αφού η ρίζα του προβλήματος για την χαμηλή κατανάλωση είναι το ύψος της φορολογίας που αντιστοιχεί περίπου στο 83% της τιμής ενός πακέτουκαι όχι στα περιθώρια κέρδους των εμπλεκομένων φορέων».
Οι ίδιοι παράγοντες ερμηνεύουντην πρωτοβουλία Παπακωνσταντίνου ως μια προσπάθεια ικανοποίησης των αιτημάτων των περιπτερούχων που διαμαρτύρονται για τη συρρίκνωση του εισοδήματός τους, λόγω της υψηλής φορολογίας και της οικονομικής κρίσης. Με την παραπάνω διάταξη ο υπουργός βελτιώνει τα περιθώρια κέρδους των περιπτεράδων (π.χ. σε ένα πακέτο ακριβών τσιγάρων το καθαρό κέρδος του περιπτερά από 19,5 σεντς ανεβαίνει στα 23 σεντς). Αυτό όμως δεν γίνεται «αναίμακτα» αφού τα περιθώρια κέρδους των περιπτεράδων ενισχύονται εις βάρος των χονδρεμπόρων αφού τα περιθώρια των καπνοβιομηχανιών μένουν αμετάβλητα.
Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά γνώστες του κλάδου με περιθώριο 8,3% ο χονδρέμπορος απειλείται με λουκέτο καθώς έχει υψηλά κόστη να αντιμετωπίσει όπως αποθηκευτικές εγκαταστάσεις, φορτηγά, υπαλλήλους κ.α. σε αντίθεση με τον λιανέμπορα που απλώς πουλάει το προϊόν.
Το «μυστικό» στην παραπάνω πρωτοβουλία ήταν ο αριθμός των χονδρεμπόρων που δεν ξεπερνούν τους 500 - 600 σε όλη την χώρα σε αντίθεση με τους περίπου 35.000 περιπτερούχους που απειλούσαν με απεργίες πείνας αν δεν βελτιωνόταν το εισόδημά τους.
Η ένσταση όμως γενικότερα με τη συγκεκριμένη διάταξη δεν είναι ότι θίγεται ένας κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά ότι πρόκειται ουσιαστικά για ένα πισωγύρισμα αφού το κράτος επιχειρεί να καθορίσει με αυθαίρετο τρόπο την λειτουργία ενός κλάδου.
Υπενθυμίζεται ότι από 1/1/2011 το υπουργείο αύξησε τον πάγιο φόρο στα τσιγάρα και μείωσε τον αναλογικό, κίνηση που θεωρήθηκε πως βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς έτσι δεν θα υπήρχε εξάρτηση των εσόδων του κράτους από την τιμολογιακή πολιτική των εταιρειών. Το 2010 το κράτος είχε προϋπολογίσει 1,050 δισ. ευρώ από το φόρο στα τσιγάρα αλλάεισέπραξε μόλις 350 εκατ. ευρώ αφού προχώρησε σε τρεις διαδοχικές αυξήσεις της φορολογίας καπνού εντός του έτους, χώρια την αύξηση του ΦΠΑ από 19% σε 23% με αποτέλεσμα οι καπνιστές να στραφούν στα φθηνά τσιγάρα που όμως αποδίδουν και χαμηλότερο φόρο.