Καλά νέα από του Ψυρρή

Στην Αθήνα ενδημούν πολλοί και διαφορετικοί μύθοι. Ενας εξ αυτών θέλει την «αναβάθμιση» του Ψυρρή να προήλθε μέσα από προγράμματα αναβάθμισης της παλιάς γειτονιάς μικροβιοτεχνών και εμπόρων στην καρδιά της Αθήνας. Η πραγματικότητα είναι ότι πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν υπήρξε καμία ανάλογη πρωτοβουλία. Ή τουλάχιστον, αν υπήρξε, δεν εφαρμόστηκε. Πλην της ανακατασκευής ενός κεντρικού δρόμου (της οδού Αγίων Αναργύρων) και ορισμένων παράπλευρων οδών που προκάλεσε το πρώτο κύμα ενδιαφέροντος από υποψήφιους επενδυτές της «βιομηχανίας» της διασκέδασης, μεσημβρινής ή νυχτερινής.
Αυτό που συνέβη στου Ψυρρή είναι γνωστό στους περισσότερους Αθηναίους. Μια εντελώς αποσπασματική πρωτοβουλία της κεντρικής διοίκησης διαμόρφωσε συνθήκες ανεξέλεγκτης εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας χωρίς κανόνες και, κυρίως, χωρίς υποδομές. Κάποιος «σφύριξε» ότι του Ψυρρή «αναβαθμίζεται» κι αυτό ήταν. Μέσα σε δύο χρόνια η ήσυχη συνοικία μεταβλήθηκε σε «ναό» της νυχτερινής Αθήνας. Ενα μεγάλο πανηγύρι στήθηκε πάνω σε άθλιους δρόμους, ακόμα πιο άθλια πεζοδρόμια, σε μικροσκοπικά σοκάκια που στέναζαν από Ι.Χ. και τζιπ.
Πολύ πριν από την κρίση, η φούσκα του Ψυρρή έσκασε. Πολλά καταστήματα, γκαλερί, εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, μπαρ έκλεισαν.
Και τη στιγμή που τα φώτα έσβηναν, άρχισε η πρώτη πραγματική ανάπλαση της γειτονιάς (από τον Δήμο Αθηναίων) με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις και διαμορφώσεις ενός σημαντικού αριθμού οδών σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας. Αυτό σημαίνει μεγάλα πεζοδρόμια και περιορισμένες θέσεις στάθμευσης, κυρίως για μόνιμους κατοίκους και εμπόρους της περιοχής. Παράλληλα με τις εργασίες που συνεχίζονται, παρατηρείται μια αναστροφή του κλίματος. Μια σειρά από νέα καταστήματα που απευθύνονται σε νέους καταναλωτές της εναλλακτικής σκηνής και γραφεία προσανατολισμένα περισσότερο σε δημιουργικούς τομείς (γραφιστική, αρχιτεκτονική, ντιζάιν, κ.λπ.) συγκροτούν ένα νέο πυρήνα ενδιαφέροντος.
Κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει με βεβαιότητα τη συνέχεια αυτής της δεύτερης φάσης ανάπτυξης της γειτονιάς. Αλλά μπορούμε να κρατήσουμε δύο διδάγματα απ’ όσα έχουμε δει μέχρι σήμερα.
Οι «αναπλάσεις» στο αρχικό μοντέλο «αναβάθμισης» του Ψυρρή (στου κασίδη το κεφάλι) έχουν πολύ ρηχό πάτο και προσφέρουν ελάχιστα. Δεν νοείται αστική ανάπλαση χωρίς πρώτα να έχεις τακτοποιήσει κρίσιμα ζητήματα όπως η κίνηση ή η στάθμευση των αυτοκινήτων και, το βασικότερο, η διέλευση των πεζών. Ειδικά σε πόλεις σαν την Αθήνα με τόσο πυκνοδομημένο πολεοδομικό ιστό (πόσω μάλλον σε γειτονιές σαν στου Ψυρρή!) το να αφήνεις τα πράγματα να πάρουν τον δρόμο τους είναι η καλύτερη συνταγή για την καταστροφή.